Czosnek w ogrodzie - lekarstwo, przyprawa i ochrona roślin – sadzenie i pielęgnacja

Spis treści

1. Zalety sadzenia jesiennego
2. Wymagania czosnku
3. Wybór materiału siewnego
4. Czosnek - termin sadzenia
5. Jak sadzić czosnek?
6. Sadzenie współrzędne

Czosnek w zależności od odmiany sadzimy jesienią lub wiosną. Odmiany różnią się nie tyko wyglądem, ale długością okresu wegetacyjnego oraz ilością ząbków w główce. Tylko w niewielkim stopniu ilość ząbków zależy od uprawy – głównie determinuje ją odmiana czosnku. Najmniej ząbków wytwarza Mega – 3-5, a najwięcej, bo kilkanaście możemy się dochować u odmian Huzar i Harnaś. Obydwie odmiany sadzi się jesienią. Jesienne są również: Janowicki, Orkan, Pola, Arkus, Ornak i Zawrat. Wiosną sadzimy Jankiela i Jarusa.

Zalety sadzenia jesiennego

Sadzenie czosnku jesienią jest korzystniejsze z kilku powodów. Przechowywanie materiału sadzeniowego, który aż do wiosny w pełni zachowa swoje siły witalne w przypadku czosnku  jest trudne. Jesienią mamy mniej prac do wykonania w ogrodzie, a więc łatwiej wygospodarować chwilę, na posadzenie czosnku. Wolna grządka po jesiennych zbiorach od razu zostaje zagospodarowana. Roślina w momencie ukorzeniania się i pierwszego okresu wzrostu wilgoć ma zapewnioną ze strony jesiennej i wiosennej pogody. W tych porach roku częściej padają deszcze, pojawiają się poranne mgły, które dostarczają wilgoci roślinom.

Wymagania czosnku

Nie potrzebujemy nawozić grządek, bo czosnek najlepsze plony daje posadzony w drugim roku po oborniku. Można ewentualnie zasilić glebę kompostem, który ją rozluźni, gdyż w ciężkiej ziemi czosnek rodzi się mały i często gnije. Odczyn obojętny podłoża, o pH 6,5 - 7,5 wpłynie na prawidłowy rozwój roślin. W słonecznym stanowisku czosnek da ładniejsze główki niż w  półcieniu czy cieniu. Mimo, że czosnek najlepiej rośnie w glebie żyznej, przepuszczalnej, to nie lubi przesuszenia, dlatego w przypadku braku opadów, uprawy należy podlewać.

Aby otrzymać dorodny plon, w czerwcu, kiedy czosnek zaczyna wypuszczać pędy kwiatostanowe, same kwiatostany trzeba usunąć. Czosnek ozimy jest gotowy do zbioru ok. miesiąc wcześniej niż jary.

Wybór materiału siewnego

Do sadzenia należy użyć tzw. materiału kwalifikowanego, który zapewnia o zdrowiu i sile kiełkowania – z odpowiednimi metkami świadczącymi, że jest on przeznaczony do sadzenia. Taki czosnek oferują centrale nasienne i sklepy ogrodnicze. Można ewentualnie wykorzystać materiał własny. Nie używa się do sadzenia czosnku kupowanego w sklepie z artykułami spożywczymi, szczególnie importowanego. Aby dłużej zachował swoje wartości konsumpcyjne, traktowany jest tak zwanymi inhibitorami, które hamują jego wzrost. Dzięki temu czosnek, jest zwarty, niewysuszony i pachnący, ale nie kiełkuje.

Czosnek - termin sadzenia

Termin sadzenia czosnku, tak jak dymki ozimej jest dyskusyjny. Często można wyczytać w instrukcji – sadzenie: wrzesień – październik. Jednak przy obecnych zmianach klimatu termin ten w praktyce wydaje się być zbyt wczesny. Czosnek i dymka posadzone we wrześniu zanim przyjdą przymrozki, zaczną wypuszczać szczypior, który w zetknięciu z zimową aurą obmarznie i cała roślina zmarnieje. Z doświadczenia wynika, że lepsze i pewniejsze plony uzyskujemy z czosnku sadzonego pod koniec października i w listopadzie.

Jak sadzić czosnek?

Ząbki przeznaczone do sadzenia muszą być nie uszkodzone i wolne od oznak porażenia przez choroby. Te, które straciły łuskę, ale są całe i zdrowe również można sadzić. Po wyznaczeniu rzędów w rozstawie ok. 30 cm, wykopujemy 10 – centymetrowej głębokości rowek lub co 8-10 cm pikownikiem robimy otwory o głębokości 10 cm. Ząbki sadzimy piętką do dołu i zasypujemy lekko przyklepując. Powstaje pytanie, czy czosnek po posadzeniu trzeba podlewać?  Jeśli gleba jest wyraźnie sucha – grządki trzeba podlać. Na zimę zagon z zasadzonym czosnkiem można wyściółkować słomą, suchymi liśćmi i przykryć siatką cieniującą, aby wiatr ściółki nie rozwiał.

Sadzenie współrzędne

W uprawie współrzędnej czosnek sprawdzi się świetnie w towarzystwie marchwi. Występuje tu taka sama zależność jak w przypadku marchwi i cebuli – marchew chroni czosnek przed śmietką cebulanką, a czosnek marchew przed połyśnicą marchwianką. Pomidory w sąsiedztwie czosnku mniej są narażone na choroby grzybowe i szkodniki. Czosnek odstrasza też ślimaki, więc może rosnąć przy kapustowatych, chroniąc je przed atakiem tych szkodników. W towarzystwie czosnku świetnie rosną truskawki. Ze względu na swoje „walory odstraszające” czosnek często sadzony jest wśród wielu roślin ozdobnych, chroniąc je przed mszycami i innymi zagrożeniami. 

Jak widać sadzenie czosnku to nie tylko pozyskiwanie cennego leczniczo i kulinarnie warzywa, ale również posiadanie naturalnego strażnika roślin w ogrodzie.